اسلام آباد – 29 جون (اي پي پي) قومي اسيمبلي ايندڙ مالي سال 21 – 2020ع جي 7137 ارب رپيا ڪاٿي واري ٽيڪس فري وفاقي بجيٽ جي منظوري ڏئي ڇ??ي، اين ??يف سي ايوارڊ تحت 2874 ارب رپين ??و روينيو صوبن کي منتقل ڪيو ويندو، سماجي ??حفظ جو پروگرام 187 ارب مان وڌائي 205 ارب رپيا ڪيو ويو، توانائي، خوراڪ ۽ ٻين ??عبن ۾ سبسڊي جي لاءِ 179 ارب رپيا رکيا ويا آهن، اوڳاڙين ??و هدف 6573 ارب رپيا مقرر ڪيو ويو آهي، سرڪاري شعبي جي ??رقياتي پروگرام جي لاءِ 650 ارب رپيا رکيا ويا آهن، بجيٽ خسارو جي ڊي پي جو 7 سيڪڙو رهڻ جو امڪان آهي، سيلز ٽيڪس جي ??رح 14 سيڪڙو کان گهٽ ڪري 12 سيڪڙو ڪئي وئي، سيمنٽ تي فيڊرل ايڪسائيز ڊيوٽي 2 رپيا گهٽ ڪري 1 رپيو 75 پئسا ڪئي وئي، پاڪستان ۾ ٺهندڙ موبائيل فونز تي سيلز ٽيڪس ۾ گهٽتائي ڪئي وئي ??هي، درآمدات تي انڪم ٽيڪس جي ??رح کي خام مال تي 5.5 سيڪڙو کان گهٽ ڪري 2 سيڪڙو ۽ مشينري تي ٽيڪس 5.5 سيڪڙو مان گهٽ ڪري هڪ سيڪڙو ڪيو ويو آهي، گهٽ ۾ گهٽ پگهار 15 هزار مان وڌائي 25 هزار ڪئي وئي، موٽرسائيڪل رڪشا ۽ 200 سي سي تائين موٽرسائيڪل تي ايڊوانس ٽيڪس ختم ڪيو ويو، ٽيڪس ادا نه ڪندڙ اهڙا ماڻهو جيڪي اسڪول جي ??اليانو فيس 2 لک رپين کان وڌيڪ ادا ڪن ٿا، ان کان سئو سيڪڙو وڌيڪ ٽيڪس وصول ڪيو ويندو، ڊبل ڪيبن پڪ اپ تي فيڊرل ايڪسائيز ڊيوٽي لاڳو ڪئي وئي، انرجي ڊرنڪس تي ايف اي ڊي 13 سيڪڙو مان وڌائي 25 سيڪڙو، درآمدي سگريٽس، ٻيڙيءَ، سگار ۽ تماڪو جي ٻين ??ين ??ي لاڳو فيڊرل ايڪسائيز ڊيوٽي 65 سيڪڙو مان وڌائي 100 سيڪڙو ڪئي وئي ??هي، ڪوويڊ 19 بابت صحت جي ??از و سامان جي ??رآمد تي جاري ڇوٽ ۾ وڌيڪ ٽن مهينن جي واڌ ڏني وئي ??هي، ايندڙ مالي سال دوران جي ڊي پي جي واڌويجهه جي ??رح کي 0.4 سيڪڙو مان وڌائي 2.1 سيڪڙو تي آندو ويندو، ڪرنٽ اڪائونٽ خساري کي 4.4 سيڪڙو تائين محدود رکيو ويندو، ناڻي واڌ جي ??رح 9.1 سيڪڙو کان گهٽ ڪري 6.5 سيڪڙو تائين ??ندي ويندي، سڌوسنئون پرڏيهي سيڙپڪاري ۾ 25 سيڪڙو تائين ??و اضافو ڪيو ويندو. وفاقي وزير حماد اظهر ڪجهه ترميمن سان گڏ مالي بل 2020ع غور هيٺ آڻڻ جي لاءِ پيش ڪيو جنهن ۾ حڪومت ۽ مخالف ڌر پاران ترميمون پيش ڪيون ويون ۽ انهن مان ڪجهه ترميمون منظور ڪري ان کي مالي بل جو حصو بڻايو ويو. ايندڙ مالي سال جي ??جيٽ جي ??نگن اکرن موجب ڪل روينيو ڪاٿو 6573 ارب رپيا آهي جنهن ۾ ايف بي آر روينيو 4963 ارب رپيا ۽ نان ٽيڪس روينيو 1610 ارب رپيا شامل آهي. اين ??يف سي ايوارڊز تحت 2874 ارب رپين ??و روينيو صوبن کي منتقل ڪيو ويندو. نيٽ وفاقي روينيو جو ڪاٿو 3700 ارب رپيا آهي. ڪل وفاقي خرچن جو ڪاٿو7137 ارب رپيا لڳايو ويو آهي. اهڙي طرح بجيٽ خسارو 3437 ارب رپين ??ائين ??هڻ جي ??ميد آهي جيڪو جي ڊي پي جو 7 سيڪڙو بڻجي ٿو ۽ پرائمري بيلنس 0.5 سيڪڙو هوندو. غريبن جي ??حساس پروگرام جي ??جيٽ وڌائي 208 ارب رپيا ڪئي وئي ??هي، توانائي، خوراڪ ۽ ٻين ??عبن کي مختلف قسم جون سبسڊيز ڏيڻ جي لاءِ 179 ارب رپين ??ي رقم رکي وئي ??هي. ايڇ اي سي جي ??جيٽ وڌائي 64 ارب رپيا ڪئي وئي ??هي. گهٽ قيمت تي گهر فراهم ڪرڻ لاءِ نئون پاڪستان هائوسنگ اٿارٽي کي 30 ارب رپيا فراهم ڪيا آهن. اخوت فائونڊيشن جي قرضه حسنه اسڪيم ذريعي گهٽ لاڳت وارن رهائشي گهرن جي ??عمير جي لاءِ ڏيڍ ارب رکيا ويا آهن. بجيٽ ۾ خصوصي علائقن آزاد ڪشمير جي لاءِ 55 ارب رپيا ۽ گلگت بلتستان جي لاءِ 32 ارب رپيا رکيا ويا آهن. خيبرپختونخواهه جي ??م ٿيل ضلعن جي لاءِ 56 ارب رپيا رکيا ويا آهن. ان کانسواءِ سنڌ کي 19 ارب رپيا ۽ بلوچستان کي 10 ارب رپين ??ي خصوصي گرانٽ انهن جي ??ين ??يف سي حصي کان وڌيڪ ڏني وئي ??هي.